Μία από τις πρώτες υπογραφές που κλήθηκε να βάλει ως υφυπουργός –τότε– Οικονομικών και επικεφαλής του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ) ήταν για να πληρωθεί το... ενοίκιο κάποιου κτιρίου της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Το ποσό μετά βίας ξεπερνούσε τα 500 ευρώ. Το γεγονός ήταν αρκετό για να καταλάβει με το «καλημέρα» ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και πολλά θα έπρεπε να αλλάξουν.
«Αυτό ήταν αστείο», δηλώνει σήμερα ο κ. Φίλιππος Σαχινίδης, που κατάργησε τη συγκεκριμένη διαδικασία και πλέον, ως αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών υπογράφει μόνο δαπάνες που έχουν κάποια «ιδιαίτερη σημασία». Αυτό που δεν είναι καθόλου αστείο, όμως, και απαιτεί πολύ χρόνο για να αλλάξει είναι το μεγάλο πρόβλημα ελέγχου, παρακολούθησης και αναδιάρθρωσης του συστήματος...
λειτουργίας του δημόσιου τομέα. Αρχής γενομένης, βεβαίως, από το ίδιο το ΓΛΚ.
Οπως σημειώνει με νόημα, «όσο οι περικοπές ήταν οριζόντιες και αφορούσαν μισθούς και συντάξεις, δεν υπήρχαν ιδιαίτερες αντιδράσεις από τα υπουργεία, αφού το βάρος το επωμιζόταν πρωτίστως το υπουργείο Οικονομικών. Οταν άρχισε, όμως, η αναζήτηση για περικοπές στα υπουργεία, τότε εκδηλώθηκαν οι πρώτες αντιδράσεις». Και τότε ήταν που άρχισε να ακούει διαρκώς ένα συνεχές «δεν γίνεται».
Ανάμεσα, ωστόσο, στα μεγάλα και στα μικρά προβλήματα, υπήρχαν και υπάρχουν και τα καθημερινά. Οπως, για παράδειγμα, αυτό του χρόνου απονομής των συντάξεων. Δεδομένης της ραγδαίας αύξησης των αιτήσεων συνταξιοδότησης, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκε ήταν μία αναδιάρθρωση των εμπλεκομένων υπηρεσιών για να επισπευσθούν οι διαδικασίες. Οταν, κάποια στιγμή, διαπίστωσε ότι παρά τις οργανωτικές και διοικητικές αλλαγές στο ΓΛΚ δεν είχε μειωθεί ο χρόνος απονομής της σύνταξης, ρώτησε να μάθει τον λόγο. Η απάντηση ήταν αφοπλιστική. «Δεν είχαν γίνει οι απαραίτητες προσαρμογές στην τεχνική βάση». Ετσι, οι καθυστερήσεις συνεχίζονταν...
Ο γραφειοκρατικός και όχι μόνον παραλογισμός των υπηρεσιών, των διευθύνσεων και των υποδιευθύνσεων είναι ανεξάντλητος και απλώνεται σε ολόκληρο το φάσμα του Δημοσίου. Κεντρικής κυβέρνησης (δηλαδή υπουργεία), αλλά (και) κυρίως γενικής (ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, ΔΕΚΟ κ.λπ.).
Για παράδειγμα, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει ο κ. Σαχινίδης, ως επικεφαλής του ΓΛΚ, είναι οι υποτομείς της γενικής κυβέρνησης. Το ισοζύγιο των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ), των ΟΤΑ και των ΔΕΚΟ είναι η «μαύρη τρύπα» του συστήματος. Και η μεγάλη παθογένεια σε αυτούς τους φορείς είναι ότι «αναλάμβαναν υποχρεώσεις χωρίς να υπάρχουν ανάλογες πιστώσεις, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές τους». Για να αντιμετωπιστεί αυτό, έχουν προωθηθεί οι πολυετείς προϋπολογισμοί, η τοποθέτηση γενικών οικονομικών διευθυντών στα υπουργεία (accounting officers) που θα έχουν την ευθύνη διαχείρισης των προϋπολογισμών και των ληξιπρόθεσμων χρεών, αλλά και η εφαρμογή του μητρώου δεσμεύσεων. Δηλαδή, κάθε φορέας έχει ένα κονδύλι συγκεκριμένο και όποτε αναλαμβάνει μία δέσμευση, πιστώνεται το ανάλογο μέρος του κονδυλίου του. Το μητρώο αυτό υπάρχει σχεδόν στο σύνολο της κεντρικής κυβέρνησης, αλλά όχι ακόμα και στο σύνολο της γενικής κυβέρνησης.
Δεύτερο διαρθρωτικό πρόβλημα είναι η έλλειψη μέχρι πρότινος ενός ενιαίου συντονισμού στις προσλήψεις. Ακόμα και σήμερα, ο κ. Σαχινίδης σημειώνει ότι υπάρχουν άτομα που θα έπρεπε να έχουν προσληφθεί από διαγωνισμούς του παρελθόντος.
Τρίτο πρόβλημα, η μη ύπαρξη συστήματος ταξινόμησης των δαπανών, ώστε οι όποιες παρεμβάσεις απαιτούνται να γίνονται έγκαιρα και στοχευμένα. Δηλαδή, ένα σύστημα που να περιλαμβάνει και να περιγράφει με σαφήνεια την κάθε δαπάνη και να παρακολουθείται στενά ώστε όταν «χτυπάει κόκκινο» ένας κωδικός να υπάρχει και η αντίστοιχη παρέμβαση τον επόμενο μήνα και όχι τον επόμενο χρόνο. Αυτό είναι σημαντικό γιατί, όπως εξηγεί ο κ. Σαχινίδης, η ύπαρξή του θα επιτρέψει να «μη λειτουργεί εις βάρος των συντάξεων μία ενδεχόμενη απόκλιση στις δαπάνες των ταμείων υγείας».
Στόχος του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, μετά την εμπειρία των περίπου δυόμισι χρόνων στο ΓΛΚ, είναι κάποια στιγμή να αποκτήσει μεγαλύτερη αυτονομία το ΓΛΚ «για να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα και η αξιοπιστία του». Κατά τον ίδιο, αυτό μπορεί να συμβεί με δύο τρόπους. Είτε με τη δημιουργία ενός υπουργείου Προϋπολογισμού είτε με την παροχή μεγαλύτερης αυτονομίας στη λειτουργία του Γενικού Λογιστηρίου.
Παράλληλα, ο κ. Σαχινίδης θεωρεί ότι «ο μοναδικός τρόπος για να επιτευχθούν οι δημοσιονομικές προσαρμογές του μέλλοντος είναι αυτό να συμβεί μέσα από τη ριζική αναδιάρθρωση των υπουργείων και των φορέων που εποπτεύουν». Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, εκτιμά ότι οι υπουργοί από εδώ και στο εξής θα πρέπει να παράγουν το ίδιο έργο ή και καλύτερο, με λιγότερα διαθέσιμα κονδύλια. «Οποιος δεν μπορεί να αποδεχθεί αυτή τη λογική», συμπληρώνει ο κ. Σαχινίδης, «δεν μπορώ να κατανοήσω γιατί να θέλει να διεκδικήσει θέση στην επόμενη κυβέρνηση».
από την Καθημερινή της Κυριακής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου